 |
| © foto Marjon Gemmeke |
Hieronder vindt u een door Heidi Linck in overleg met Peter Struycken geschreven aanzet om tot een alternatief plan te komen: een Creatieve Corridor met behoud van Blauwe Golven
Blauwe Golven 2.0:
het alternatief
Heidi Linck, namens werkgroep Behoud
Blauwe Golven, 6 september 2017
1. Inleiding
De
gemeenteraad van de stad Arnhem wordt gevraagd om op korte termijn een mening
te vormen en besluit te nemen inzake een complex vraagstuk: de toekomst van het
omgevingskunstwerk, tevens parkeerterrein, de Blauwe Golven van Peter Struycken
(1977). De raad heeft er belang bij om zich juist en volledig te laten
informeren en om te kunnen kiezen uit twee voorstellen. Met dit stuk willen wij
de raad helpen om overzicht te krijgen van de kernvragen en discussiepunten.
De twee voorstellen zijn:
1.
Sloop van het parkeerterrein De Blauwe Golven. Vervangen door groen van de
restgebieden buiten de portalen en tussen de afwikkeling van wegen + bouw parkeergarage
+ paviljoen voor CASA.
2.
Handhaven van het parkeerterrein de Blauwe Golven + paviljoen voor CASA.
Vervanging van vrijgekomen terrein als gevolg van de verlegging van wegen door
het golvend parkeerterrein. We noemen deze herziening Blauwe Golven 2.0.
In beide voorstellen kan de vormgeving
van de Creatieve Corridor langs het huidige parkeerterrein onbelemmerd
plaatsvinden.
2. Het vraagstuk
Op
de locatie van dit omgevingskunstwerk / parkeerterrein worden een aantal
ruimtelijke ingrepen overwogen:
• Het
slopen van de Blauwe Golven en vervangen door gras, planten en bomen.
• Aanpassing
van de autowegen op het knooppunt Roermondsplein
• De
wens van architectuurcentrum CASA om ter plaatse een paviljoen als nieuw
onderkomen te laten bouwen.
• Langs
de Blauwe Golven de verbinding te ontwerpen tussen het Arnhems Museum en de
binnenstad, de zogenaamde Creatieve Corridor
Een
plan door Buro Poelmans Reesink is bij de stukken naar de gemeenteraad gestuurd
waarin de Blauwe Golven worden gesloopt. De
werkgroep Behoud Blauwe Golven heeft echter een onderzoek naar het behoud van
het omgevingskunstwerk voor de stad uitgevoerd. Informatie die het behoud van
het parkeerterrein bepleit en onderbouwt vindt u op: http://behoudblauwegolvenarnhem.blogspot.nl/.
3. Blauwe Golven 2.0
Wij
delen de ambitie om van het gebied een aantrekkelijk gebied te maken en wij
doen het volgende voorstel om dat te
realiseren:
A. Hef de grauwigheid van de plek op.
• Maak
de Blauwe Golven schoon en herstel de fontein.
• Formuleer
een actueel onderhoudsplan voor de Blauwe Golven met begroting en technische
specificatie.
B. Ontwikkel een stedenbouwkundig plan
waarin de Blauwe Golven een aansprekend onderdeel van de Creatieve Corridor
worden en het imago van de stad Arnhem als cultuurstad versterkt.
• Ontwerp
de Creatieve Corridor als een lange en brede boulevard die tot een aantrekkelijk
verblijfsgebied kan worden vormgegeven en die ter hoogte van de Oude Kraan
langs het parkeerterrein de Blauwe Golven loopt. De Blauwe Golven zorgen zelf
voor een visueel spektakel van verschuivende vlakken die de blik van de
wandelaar onder de portalen doortrekt.
• Ontwerp
een prachtig paviljoen voor CASA dat past in/ op de Blauwe Golven en dat een schakel
vormt tussen de Blauwe Golven en de Creatieve Corridor. Laat het kunstwerk
meeveranderen met de gebiedsontwikkeling. Dit zou een kunsthistorisch unieke
gebeurtenis zijn in de omgevingskunst en een prachtig verhaal binnen de
Creatieve Corridor. Peter
Struycken ziet dat als een zinvolle aanvulling op zijn werk.
• Herstel
het parkeerterrein waar oude
autowegen worden verwijderd. Het
ontwerp van de Blauwe Golven voorziet in de vormgeving daarvan. Gebruik het terrein als parkeerterrein
waarvoor de golven bedoeld zijn. Samen met de huidige parkeerplaatsen zou het
aantal tot rond de 250 a 275 kunnen oplopen. Het voordeel van het gespreid
parkeren over het gehele golfveld betekent een betere afstemming op de locaties
die men wil bereiken, zoals het CASA paviljoen en bedrijven en woningen langs
de Oude Kraan. Bovendien is dan een constructie van twee verdiepingen op het
Roermondsplein niet nodig voor een parkeergelegenheid voor minder auto’s.
• Op
de Blauwe Golven staan nu wapperende banieren die de telkens wisselende
culturele evenementen in de stad aangeven. Zoals deze nu in een groep geplaatst
zijn, vormen ze een bijdrage aan de visualiteit van de Blauwe golven als
introductie tot de stad.
• Laat
na om de Blauwe Golven te gebruiken voor initiatieven die er niet thuis horen.
Zo vormt een skatebaan ter grootte van twee portalen een wezenlijke aantasting.
Ook andere ‘invullingen’ van de portalen die worden voorgesteld als onderdeel
van de Creatieve Corridor horen daar niet thuis. Ze verhinderen bovendien de
mogelijkheid er te parkeren.
4. Het lange-termijn-belang voor de
stad Arnhem
Het
imago van stad Arnhem als creatieve en culturele hotspot wordt als geheel
nationaal en internationaal ernstig beschadigd als de Blauwe Golven overhaast
worden gesloopt zonder dat alternatieven zijn onderzocht. Een slechtere start
van de Creatieve Corridor is niet denkbaar: die zal voor altijd bekend staan
als het plan waarvoor de blauwe golven zijn gesloopt. Het parkeerterrein, als
kunstwerk beoordeeld, is van aangetoond internationaal kunsthistorisch belang.
Deskundigen die dit hebben onderbouwd, met een link naar de bronvermelding,
zijn:
• Floris
Alkemade, Rijksbouwmeester, in een brief aan het Arnhemse College van B&W
• Jonneke
Jobse, cultuurhistoricus: Blauwe Golven: een kunst- en cultuurhistorischewaardebepaling van het omgevingskunstwerk van Peter Struycken op hetRoermondsplein in Arnhem (1974-1977)
• Bernhard
Colenbrander, hoogleraar architectuurgeschiedenis en architectuurtheorie aan de
Technische Universiteit Eindhoven, in een brief aan het Arnhemse College van B&W
• Ton
Verstegen, architect en auteur, in een artikel op Archined
• Diverse
journalisten van landelijke dagbladen en andere auteurs: zie overzicht op behoudblauwegolven.blogspot.nl
Hierboven hebben we toegelicht waarom
de Blauwe Golven niet gesloopt hoeven te worden en onderdeel kunnen blijven van
het nieuwe gebied. Als bijlage 1 bij dit stuk vindt u op de volgende pagina’s
een weerlegging van de onjuiste argumenten die in de lokale media de ronde doen
om draagvlak voor sloop te genereren.
Bijlage 1:
Onjuiste argumenten en de weerlegging daarvan
“Het
behoud en onderhoud van het kunstwerk kost de Arnhemmers geld”
• Offertes
van onderhoudsbedrijven met kosten van onderhoud van het kunstwerk, zijn in
geen enkel stuk terug te vinden.
• Het
geplande ‘park’ vraagt behalve de aanleg ervan eveneens onderhoud.
• Het
is niet bekend wat de kosten zijn van het
slopen van het kunstwerk, de fontein en de sculpturale kademuur en het
verwijderen van het oorlogspuin dat nog onder het parkeerterrein ligt.
• Het
kunstwerk, dat in de huidige vorm tevens parkeerplaats biedt aan 150 auto’s,
genereert op jaarbasis in potentie 2.111.850 euro op basis van het
parkeer-uurtarief van 2,85 euro en 95 betaalde uren per parkeerplaats per week x 52 weken. Bron: http://www.parkerenarnhem.nl/oude-kraan-blauwe-golven
• Volgens
Peter Struycken is het aantal parkeerplaatsen op het bestaande gedeelte van de
Blauwe Golven plus de uitbreiding van de blauwe golven die mogelijk wordt met
het nieuwe wegenplan circa 250 a 275. Die in het plan Groene Golven is kleiner:
120 + 80 op een 2e verdieping die nog moet worden gebouwd. Daarbij zal het
aanzien van het Roermondsplein door een parkeergarage geschaad worden.
• Het
kunstwerk is in potentie een culturele trekpleister voor de stad en voor
toeristen, waar lokale ondernemers van kunnen profiteren.
Conclusie: Het kunstwerk levert de
gemeente nu geld op en kan in de toekomst nog meer geld opleveren. Slopen, de
bouw van een nieuwe parkeergelegenheid en aanleg van groen kost meer geld dan restauratie van de
Blauwe Golven.
“Kunst
in de openbare ruimte is niet voor de eeuwigheid en de kunstenaar heeft zelf
gezegd dat het kunstwerk weg moet”.
• Peter
Struycken ontkent dat hij heeft gezegd dat het kunstwerk weg moet. Hij heeft
gezegd dat indien het werk wordt aangetast, het helemaal moet worden
afgebroken. Dit is in overeenstemming met zijn wettelijk auteursrecht. Ook
heeft hij gezegd dat een omgevingskunstwerk door een andere kunstenaar een goed
alternatief kan zijn.
• Het
verlegging van wegen vormt geen aantasting van het ontwerp wanneer het
golfkarakter na verlegging van wegen wordt hersteld.
• Peter
Struycken zegt daarnaast dat hij geen bezwaar heeft tegen de bouw van het
paviljoen voor CASA op de Blauwe Golven.
Conclusie: De verandering van de wegen
en de bouw van het paviljoen zijn voor de kunstenaar geen redenen om het
kunstwerk te willen laten verwijderen.
“Het
groen maken van het gebied is noodzakelijk om er een plek voor ontmoeting en
recreatie van te maken”
• Ook
bij aanleg van de groene bermen blijft het een verkeersplein. De doorsnijding
van het gebied met wegen en het verkeer maken het ongeschikt als verblijfsplek
of als speelplek voor kinderen. Het aanleggen van groen maakt er daarom nooit
een park van.
• Een
apart probleem vormen de ca. 15 portalen onder de afrit / oprit van de brug.
Omdat onder de portalen niets wil groeien, beperkt de aanleg van groen zich tot
de restgebieden buiten de portalen.
• Het
is de Creatieve Corridor die als verblijfsgebied en recreatie aantrekkelijk
gemaakt moet worden. Struycken heeft in 1977, na gereedkomen van het
parkeerterrein de Blauwe Golven al geschreven: ‘De vormgeving van de voetgangersgebieden langs het verkeerscircuit met
behulp van bomen en heesters is enorm belangrijk omdat hierdoor een mate van
herbergzaamheid ontstaat die te vergelijken is met de situatie van een
strandboulevard die, terwijl men onder de bomen staat, uitzicht geeft op zee.’
Conclusie: Het groen maken van de
Blauwe Golven is geen manier om een park te verwezenlijken.
“De Arnhemse bevolking wil van de blauwe golven af. Daar moet de raad naar handelen”
• Er
is nooit een referendum onder de Arnhemse bevolking gedaan naar haar mening
over de beste toekomst voor de Blauwe Golven. Wel zijn er petities gestart. Op
6 september 2017 had de petitie voor behoud 2057 ondertekeningen. De petitie
voor sloop had er op die datum 548.
Conclusie: Deze veronderstelling kan
niet worden onderbouwd met feiten en de petities doen juist vermoeden dat er
meer draagvlak is voor behoud dan voor sloop.
“De
Blauwe Golven zijn een hitte schild”
• Op
basis van het gegeven dat lichte kleuren licht en warmte terugkaatsen en
donkere kleuren licht en warmte vasthouden, kan worden verondersteld dat de
temperatuur ter plaatse door de donkere asfaltwegen wordt veroorzaakt en dat
het kunstwerk de potentie heeft om het zonlicht terug te kaatsen. Dit wordt
onderbouwd door een actuele hittekaart van de stad, die aantoont dat juist de
Blauwe Golven koeler zijn dan de binnenstad daar omheen.
• Daarom
is het niet aannemelijk dat het vervangen van de Blauwe Golven door groen
bijdraagt aan de afkoeling van het gebied.
• De
fontein die onderdeel is van de blauwe golven kan zorgen voor verkoeling en ook
voor het afvangen van fijnstof.
Conclusie: Niet de Blauwe Golven, maar
de asfaltwegen en de binnenstad houden de warmte vast.
“Door
sloop van de Blauwe Golven lossen we de geluidsoverlast door uitgaanspubliek,
dat daar parkeert, op”
•Geluidsoverlast is een probleem dat in de
gehele binnenstad speelt en dat aangepakt moet worden door de politie en andere
handhavers.
•Als de Blauwe Golven gesloopt worden, komt er
een nieuwe parkeergarage die hetzelfde publiek zal aantrekken.
•In het plan voor sloop van Buro Poelmans
Reesink wordt de plek overdag een sport- en evenementenlocatie, waardoor de
omwonenden voortaan ook overdag geluidsoverlast zullen ervaren.
•Bron: http://www.gelderlander.nl/arnhem/creatieve-corridor-moet-binnen-een-jaar-vorm-krijgen~aed164a7/
•Conclusie:
De geluidsoverlast door uitgaanspubliek wordt niet minder door sloop van de
Blauwe Golven.
