In het kader van
het Meerjarenplan Infrastructuur, Ruimte en Transport van de
Rijksoverheid en het door de provincie Gelderland en de gemeenten Arnhem en
Nijmegen gesloten Bestuursakkoord Investerringsagenda zal de
komende jaren een aanzienlijk bedrag worden geïnvesteerd in de Arnhemse
economie en de ontwikkeling van de binnenstad. Vooruitlopend op die
ontwikkeling heeft het college van B en W van Arnhem onder de titel Creatieve Corridor Arnhem een
inspiratiedocument laten opstellen voor de herinrichting van het langs de Rijn
gelegen deel van de Arnhemse binnenstad.
Wij, de
initiatiefnemers van de petitie voor behoud van het omgevingskunstwerk Blauwe
Golven, juichen dit toe. De blik is gericht op de toekomst, op het benutten van
de karakteristieke, Arnhemse hoogteverschillen en het toegankelijk maken van de
Rijnoevers voor het publiek. Bij de door het college voorgestelde sloop van
Peter Struyckens omgevingskunstwerk Blauwe Golven hebben wij echter vragen.
Onze eerste vraag betreft het argument dat Blauwe Golven een bron van hittestress en luchtvervuiling vormt. Hittekaarten tonen dit niet aan en daarom is onze vraag of het milieu-argument van het college wel gebaseerd is op gedegen onderzoek. Wat ons betreft is hier sprake van selectieve verontwaardiging. Zo uit de losse hand zijn er in de stad wel meer vervuilende plekken en zones aan te wijzen - de binnen- en buitensingels bijvoorbeeld en de door de gemeente vorig jaar aangelegde parkeerplaats aan de Trans - maar daar hoor je niemand over.
Onze tweede vraag betreft
de haalbaarheid en betaalbaarheid van een park. In het Inspiratiedocument wordt
gesuggereerd dat er in de toekomst op het Roermondsplein, waar nu Blauwe Golven
ligt, een park komt. Tussen wat bomen en struiken en een daadwerkelijk park van
enige kwaliteit zit evenwel een groot verschil en daar gaat het Inspiratiedocument
aan voorbij. Is er nagedacht over de kosten van aanleg en onderhoud van een
daadwerkelijk park? Is er nagedacht over de geschiktheid van grond en terrein
en is er nagedacht over de risico's als het gaat om de openbare orde? Daar
lijkt het vooralsnog niet op.
Onze derde vraag is
of de in het inspiratiedocument Creatieve
Corridor Arnhem voorgestelde vergroening niet een eufemisme is voor
projectontwikkeling? Is het werkelijke doel niet om af te komen van Blauwe
Golven en vervolgens in het gebied, net als op de stadsblokken, groen te
combineren met projectontwikkeling? Dat het college nadenkt over het gebruik
van grond om vernieuwingsplannen aan te jagen en te financieren, is niet meer
dan redelijk. Transparantie van de zijde van het college omtrent de einddoelen
lijkt hier echter gewenst.
Onze vierde vraag
is waarom de gemeente Arnhem Blauwe Golven niet heeft onderhouden? Blauwe
Golven en de omgeving van het Roermondsplein zijn op dit moment ernstig
verloederd en volgens ons is dat in strijd met goed bestuur.
Onze vijfde vraag
is of het college daadwerkelijk heeft nagedacht over de uniciteit en het
artistieke en historische belang van Peters Struyckens Blauwe Golven? In heel
Europa is qua schaal geen vergelijkbaar omgevingskunstwerk te vinden. Uniciteit
en artistieke betekenis schuilen in de zeer adequaat op de plek toegesneden
ruimtelijke samenhang en de beeldende dynamiek voor wie erlangs of doorheen
beweegt. Dat is geen toeval. De inmiddels 78-jarige Peter Struycken
onderscheidde zich in de jaren zestig en daarna door zijn uitzonderlijke talent
voor fundamenteel beeldend onderzoek en het gebruik van nieuwe middelen als de
computer. Niet zonder reden werd zijn werk opgenomen in de collecties van het
Rijksmuseum in Amsterdam en andere vooraanstaande musea.
Onze zesde vraag is of het college van B en W behoud ooit serieus heeft
overwogen? Dat Arnhem van deze kunstenaar een uniek kunstwerk bezit, zou
Arnhem, wat ons betreft, moeten zien als een bijzonder geschenk. Bij Blauwe
Golven is een mooi verhaal te vertellen en mooie verhalen zijn belangrijk.
Blauwe Golven vertelt net als de Aku-fontein, de Sonsbeektentoonstelling van
1971 en het omgevingskunstwerk Jardin d'Émail in het Kröller-Müllermuseum veel
over de complexe jaren zestig en zeventig. Die decennia stonden in het tekenen
van opstandigheid en idealistische ambities en eindigden niettemin, of juist
daardoor, met een aanzienlijke ontnuchtering. Blauwe Golven is, anders gezegd,
niet alleen kunsthistorisch, maar ook historisch van belang. Het is een
iconisch werk, een deel van de Arnhemse en Nederlandse geschiedenis en
identiteit. Mits goed onderhouden zou Peter Struyckens omgevingskunstwerk
Blauwe Golven de kroon kunnen zijn op de toekomstige ontwikkeling van de
Arnhemse binnenstad.