Alternatieve
Raming op basis van kengetallen met betrekking tot optie A (sloop Blauwe Golven
/ aanleg Creatieve Corridor) en optie B (behoud Blauwe Golven met vergroening
aan de randen)
Onjuiste
argumenten voor sloop Blauwe Golven
Allereerst: ten onrechte
gaat de kostenraming van Buro Poelmans Reesink ervan uit dat Blauwe Golven in
zijn geheel herbestraat moet worden met nieuwe betonklinkers. Daarop zijn de
getallen gebaseerd die in Bijlage 2 (Financiële uitwerking) van de raadsbrief
van 23 oktober 2018 aan de gemeenteraad van Arnhem werden gepresenteerd.
Onze
mening is dat vervanging van de betonklinkers niet nodig is: al eerder is deze
mening, onderbouwd met de uitkomsten van een onderzoek door een gespecialiseerd
bedrijf, aan de gemeente Arnhem kenbaar gemaakt (zie Bijlage 1 van dit stuk).
Dit
betekent dat uitsluitend reparatiewerkzaamheden verricht dienen te worden aan
de delen die nu verzakt zijn. Dit bedraagt 1/5 deel van het totale oppervlak
van Blauwe Golven (25.000 m2) = 5.000 m2.
Ten tweede volhardt de kostenraming
van Buro Poelmans Reesink in de mening dat Blauwe Golven hittestress
veroorzaakt en daarom gesloopt moet worden. Ook deze misvatting is al eerder
afdoende weerlegd op grond van de hittekaart waarop te zien is dat niet Blauwe
Golven maar het stationsgebied en de Arnhemse binnenstad deze hittestress
veroorzaakt (zie Bijlage 2 van dit stuk).
Kengetallen
De
kengetallen gebaseerd op vervanging van de betonklinkers, de sloop van Blauwe
Golven en de bestrating zijn enerzijds gebaseerd op offertes aangevraagd bij
gespecialiseerde bedrijven – v.d. Bosch Beton bv in Almelo en Sierbestrating
Lambert van Venrooij in Wijchen - en anderzijds op een second opinion
ingewonnen bij een bureau voor landschapsarchitectuur en een ingenieursbureau van
een gemeente van gelijke omvang als Arnhem.
1)
Het
opruimwerk van Blauwe Golven en ervan uitgaande dat de aannemer de stenen om
niet afvoert en in eigendom krijgt, bedraagt 72.000 m2 a € 10,-- = € 720.000,--
2)
De
aanleg van de infrastructuur voor 26.500 m2 a € 200,-- bedraagt € 5.300.000,--
3)
Herstel
van de fontein € 600.000,--
4)
Er
gaan 44 betonklinkers (105 x 211 x 80 mm met een deklaag in kleur van 15 mm) in
1 m2. De witte klinkers kosten € 33,22 m2 en de blauwe € 65.78 m2. Uitgaande
van 25.000 m2 kosten de nieuwe klinkers voor Blauwe Golven € 1.237.500,-- (v.d.
Bosch Beton bv)
5)
Het
straatwerk van Blauwe Golven komt op circa € 42 m2 x 25.000 m2 = € 1.050.000,--
Hierbij komen de uitzetkosten á € 15.000,-- In totaal wordt het dan € 1.065.000,--
(Lambert van Venrooij)
6)
In
totaal kost herbestrating met nieuwe betonklinkers van Blauwe Golven uitgaande
van 25.000 m2 € 8.922.500,-- (inclusief
opruimwerk, infrastructuur en herstel fontein).
Indien
Blauwe Golven blijft gehandhaafd en voor 1/5 dient te worden vervangen dan komt
dit bedrag uit op 5000 m2 nieuwe betontegels en bestrating (2500 m2 x € 33,22
(witte betonklinkers) en 2500 m2 x € 65,78 m2 (blauwe betonklinkers) € 247.500,--.
Bestratingskosten 5000 m2 x € 42,-- = € 210.000,-- + uitzetkosten van €
15.000,-- = € 225.000,--
In
totaal kost het alleen herbestraten
van 1/5 gedeelte van Blauwe Golven met nieuwe betonklinkers € 472.500,--
(exclusief opruimwerk, infrastructuur en herstel fontein).
Opmerkingen bureau
voor landschapsarchitectuur
Wordt
er een afweging voor optie A of B op kosten of op principiële gronden gemaakt?
Dat is het belangrijkste uitgangspunt.
Kan
de gemeente Arnhem wat betreft Creatieve Corridor haar beloften wel waar maken?
Er wordt veel beloofd maar is het wel maakbaar? Gaat Creatieve Corridor
functioneren zoals het bedacht is? Zijn stellige mening is: er kan nooit sprake
zijn van één samenhangend park of groenaanleg: door de wegen en bruggen op die
locatie zal Creatieve Corridor gerealiseerd kunnen worden als “plukjes groen”.
Bovendien wordt dat groen nog ‘opgeknipt’ door de aanleg van weggetjes daarin.
Opmerkingen
ingenieursbureau
De
kengetallen voor de aanleg van groen kennen drie categorieën: basis, middel en
hoge kwaliteit. Deze kengetallen zijn vastgesteld aan de hand van
inschrijvingen door aannemers op grote groenprojecten.
De
aanleg van een parkeerdek is veel omvattender dan in het rapport van Buro Poelmans
Reesink wordt geschetst. Sowieso is het kengetal per m2 parkeerdek hoger dan
voorgesteld: namelijk: € 2.500,-- exclusief op- en afritten. Door de ligging
onder een viaduct moet er een uitgebreide infrastructuur van lange op- en
afritten worden aangelegd die veel plaats zullen innemen. Bovendien zal het
parkeerdek ’s avonds als een ‘unheimische’ plek worden ervaren.
Daarnaast
ontstaat met de aanleg van Creatieve Corridor een ingewikkelde
beheerconstructie en onderhoudsstructuur: wie is verantwoordelijk voor wat. Je
hebt met Creatieve Corridor met verschillende partijen te maken. Veel gemeenten
proberen dit soort constructies zoals Creatieve Corridor te vermijden. Wie zijn
de verschillende partijen: 1) parkeerbeheer voor het parkeerdek; 2) de
eigenaren van Casa, de paviljoens en urban sports; 3) de gemeente en provincie
voor de wegen en de viaducten; 3) groenbeheer en 4) waterbeheer (vijver en
overstort). Deze complexiteit ontbreekt bij handhaving van Blauwe Golven.
De
vijver: deze dient gerealiseerd te worden door afgraving tot het niveau van het
riool. Een extra complicatie is de aanwezigheid van de kademuur waardoor
overstort niet weg kan lopen. Overstort kan enkel onder de grond in de vorm van
buizen worden gerealiseerd. Hiervoor zijn nodig:
Een
gewapend beton pijp rond 800 mm. € 150,-- per strekkende meter.
Uitstroombak
€ 5.500,--
Doorvoer
damwand € 6.500 / 7.000,--
Tijdelijke
werkput € 5.500,--.
Omdat
Creatieve Corridor op een historische locatie (voormalige haven) wordt
aangelegd, treedt het Verdrag van Malta in werking: er zal gelegenheid geboden
moeten worden uitgebreid archeologisch onderzoek te laten verrichten. Ook
hieraan zijn kosten verbonden.
Een
post onvoorzien is altijd 10% van de investeringskosten.
De
kosten voor projecttoezicht bedragen 8% van de investeringskosten.
Wanneer
er sprake is van een project van 10 à 11 miljoen euro moet er Europees aanbesteed
worden.
Er
is ook een constructie ‘Design and Construct’
waarbij het hele project binnen een vastgesteld bedrag door een partij anders
dan de gemeente wordt uitgevoerd. De kaders waarbinnen het project gerealiseerd
moeten worden, dienen zeer zorgvuldig gespecificeerd te zijn zodat er geen
ondeugdelijk of ongewenst eindresultaat wordt afgeleverd. Dit vergt een heel
goede voorbereiding door de gemeente.
Investeringsraming
op basis van kengetallen exclusief 21% BTW, 10% post onvoorzien en 8%
projecttoezicht
Optie
A 1
oppvl.
m2 kengetal in euro’s bedrag
Opruimwerk 72.000 * 10,-- 720.000,--
Infrastructuur 25.700 * 200,-- 5.140.000,--
Parkeren 6.600 * 150,-- 990.000,--
Parkeerdek 1.500 *
2.500,-- 3.750.000,--
Groen 30.200 * 55,-- 1.661.000,--
Water 1.400 *
40,-- 56.000,--
Urban
sports 2
stuks * 100.000,-- 200.000,--
Totaal: € 12.517.000,--
Optie
A 2
oppvl.
m2 kengetal in euro’s bedrag
Opruimwerk 72.000 * 10,-- 720.000,--
Infrastructuur 25.700 * 200,-- 5.140.000,--
Parkeren 6.600 *
150,-- 990.000,--
Parkeerdek 1.875 *
2.500,-- 4.687.500,--
Groen 30.200 * 55,-- 1.661.000,--
Water 1.400 *
40,-- 56.000,--
Urban
sports 2
stuks * 100.000,-- 200.000,--
Totaal: € 13.454.500,--
Optie B 1: Blauwe Golven volledige
herbestrating met nieuwe klinkers en vergroening
NB: voor de overzichtelijkheid is voor de bestrating per m2 het
kengetal van € 92,10
aangehouden (gebaseerd op €
1.237.500,-- nieuwe blauw/witte straatklinkers + € 1.065.000,-- nieuw
straatwerk/uitzetkosten gedeeld door 25.000 m2 = € 92,10) (zie onder Kengetallen
4 + 5).
oppvl.
m2 kengetal in euro’s bedrag
Opruimwerk 72.000 * 10,-- 720.000,--
Infrastructuur 26.500 *
200,-- 5.300.000,--
Fontein 1
stuks * 600.000,-- 600.000,--
Herbestrating 25.000 * 92,10 2.302.500,--
Groen 19.700 * 55,-- 1.083.500,--
Watermaatregelen 1 *
1.300.000,-- 1.300.000,--
Urban sports 2
stuks
* 100.000,-- 200.000,--
Totaal: € 11.506.000,--
Optie B: Behoud Blauwe Golven met vergroening
oppvl.
m2 kengetal in euro’s bedrag
Opruimwerk -- -- --
Infrastructuur -- -- --
Fontein 1
stuks * 600.000,-- 600.000,--
Reparatiewerkzaamheden
5.000 * 92,10 460.500,--
Groen 19.700 * 55,-- 1.083.500,--
Watermaatregelen 1
* 1.300.000,-- 1.300.000,--
Urban sports 2
stuks * 100.000,-- 200.000,--
Totaal: € 3.644.000,--
Bijlage 1: Onderzoek huidige toestand betonklinkers Blauwe Golven
Op verzoek van betrokken partijen zijn een
witte en twee blauwe betonstenen afkomstig van Blauwe Golven onderzocht door
een expert. Op 11 oktober 2017 werden in de het betonlaboratorium in Tiel testen
‘Beproevingsouderdom’ uitgevoerd. In genoemd betonlaboratorium worden monsters
beoordeeld op de heden ten dage vereiste KOMOkeur. De betontegels moesten voor
het onderzoek doormidden worden gebroken. De uitkomst van de testen was dat de
splijttreksterkte van de aangeleverde monsterstenen minimaal twee keer sterker
is dan de gestelde eis voor deze toepassing: 8,3, 8,1 en 8,3 in het
tekstrapport dus een gemiddelde waarde van ruim 8,2 N/mm2; de minimale
splijttreksterkte is > 2,9 N/mm2 en de aanbevolen splijttreksterkte > 3,6
N/mm2. De uitslagen van het testrapport vindt u op onderstaande afbeelding
evenals doorsneden van de witte en blauwe betonstenen waarop duidelijk de nog
dik aanwezige kleurlaag te zien is: > 4 mm in het breukvlak en circa 2 mm bij
de velling (afschuining aan de zijkant). De betonspecialist heeft aangegeven
dat de betontegels na een grondige schoonmaakbeurt vrijwel hun oorspronkelijke
kleur terugkrijgen en nog zeker honderd jaar meegaan.
Conclusie: de
betonstenen waarin Blauwe Golven zijn uitgevoerd hebben een twee maal hogere
splijttreksterkte dan voor de hedendaagse KOMOkeur vereist is; bovendien tonen
dwarsdoorsneden van de betonstenen aan dat de kleurlaag ruim voldoende dik
aanwezig is. De betonexpert geeft aan dat een goede schoonmaakbeurt de kleuren
herstellen en dat de betonstenen van Blauwe Golven nog minstens honderd jaar
mee kunnen.
Bijlage 2: Blauwe
Golven géén hitteschild
De Blauwe Golven zijn gerealiseerd met blauwe
en witte betonstenen. Zoals bekend kaatsen lichte kleuren licht en warmte terug
terwijl donkere deze absorberen. Het gegolfde oppervlak zorgt bij reflectie en
afgifte van de straling voor verstrooiing onder verschillende hoeken. Aantoonbaar
aan de hand van een actuele hittekaart van de stad Arnhem blijkt dat het gebied
van de Blauwe Golven tot de minst warmte reflecterende gebieden behoort in de
bebouwde kom van de gemeente Arnhem. De nu niet meer in werking gestelde
fontein zou bij functioneren niet alleen voor extra ver- en afkoeling zorgen
maar ook voor het reduceren van fijnstof veroorzaakt door het vele verkeer dat
over dit verkeersplein rijdt.
Conclusie: Blauwe
Golven vormen géén hitteschild. Het enorme oppervlak van de gezamenlijke
asfaltwegen van het verkeerscircuit maakt dat over de breedte van de Blauwe
Golven van 120 m er circa 65 m asfalt is te zien. De asfaltwegen die warmte
vasthouden kunnen door een lichtkleurige coating aanzien minderen in
warmte-absorptie en -afgifte. Dit effect wordt versterkt indien de fontein
weer functioneert. Afdoende bewijs aan de hand van (uitsnedes van de)
hittekaart en stadskaarten van het gebied: zie het artikel op het blog Behoud Blauwe Golven Arnhem.
15
november 2018
Peter
Nijenhuis, Werkgroep Behoud Blauwe Golven Arnhem
Piet
van Dijk, Vereniging Stadsschoon Arnhem
Gerard
van den Berg en Johanna Jacobs, Werkgroep Monumentale Kunst van Bond Heemschut
