Dit is de brief die Rijksbouwmeester Floris Alkemade en zijn adviseurs stuurden aan het Arnhemse College van B&W.
Den Haag, woensdag 17 mei 2017
“Once upon a time or maybe twice
there was an unearthly paradise called Pepperland”
The Beatles, The Yellow Submarine
Aan: het college van Burgemeester en Wethouders van Arnhem.
Geacht College,
We hebben vernomen dat in uw gemeente plannen worden ontwikkeld om het centrumgebied aan de Rijn, het Roermondsplein onder de Nelson Mandelabrug te transformeren tot een groene corridor. Daarbij zou het kunstwerk “de Blauwe Golven” van Peter Struycken verdwijnen.
Wij zien dat het werk onderhoud behoeft en daardoor niet meer de oorspronkelijke frisse uitstraling heeft. Ook hebben wij begrip voor een aantal van de vraagstukken die in dit gebied spelen zoals wateroverlast bij zware regenval en hittestress in de zomer. Daar staat tegenover dat het kunstwerk van Peter Struycken uniek is. Het is het meest overrompelende voorbeeld van omgevingskunst uit de Arnhemse school: een uitzonderlijk zorgvuldig ontworpen èn uitgevoerde functioneel-artistieke omgeving.
Tot begin jaren 70 was deze zone in gebruik als informele parkeerplaats tussen de oorlogsruïnes. Het werk sluit daar naadloos in vorm en functie op aan. Door de op- en neergang van de geparkeerde auto’s ontstaat een licht vervreemdend beeld. Beeldend is dit werk van Struycken familie van “le Jardin d’email” van Jean Debuffet in het nabijgelegen museum Kröller Müller, de hellingen en schotsen van Joop Beljon rond het Openbaar Ministerie aan de voet van de andere grote Arnhemse brug maar ook van de kleurige golvende heuvels uit de film “the Yellow Submarine” van the Beatles uit dezelfde periode. Tenslotte overbrugt het werk in schaal, materiaal en detaillering de afstand tussen de kolossale verkeersstructuren en de verfijndere architectuur en openbare ruimte van de binnenstad. Om al deze redenen getuigd de Blauwe Golven van een in Nederland ongeëvenaard moedig en visionair opdrachtgeverschap van uw voorgangers.
De plannen die nu voorliggen spiegelen een situatie voor die ons inziens grotendeels denkbeeldig is. De wens om het Roermondsplein publiek te activeren is op zich begrijpelijk maar zal in het moeilijk toegankelijke gebied en tussen zoveel verkeersgeweld niet eenvoudig te verwerkelijken zijn. Soms is het onvermijdelijk om afscheid te nemen van kunstwerken in de openbare ruimte. In dit geval moet de noodzaak èn de waarde van de nieuwe situatie wel zeer overtuigend zijn.
Wij zijn als College van Rijksadviseurs verantwoordelijk voor de verbinding tussen overheid, ontwerppraktijk en samenleving. Gebruikmakend van onze taak om ook ongevraagd ruimtelijk kwaliteitsadvies aan overheden te geven, zouden wij graag met u in gesprek gaan over het Roermondsplein en zijn benieuwd of u daar op in wil gaan.
De Rijksbouwmeester heeft Peter Struycken uitgenodigd voor een gesprek over de Blauwe Golven op 19 juni.
Met Vriendelijke groet,
Floris Alkemade, Rijksbouwmeester,
Berno Strootman, Rijksadviseur voor de fysieke leefomgeving.
Daan Zandbelt, Rijksadviseur voor de fysieke leefomgeving.
