woensdag 28 november 2018

BEHOUD BLAUWE GOLVEN EN HERSTEL FONTEIN IS NIET IN STRIJD MET GOEDE MILIEUZORG

Tijdens en na het rondetafelgesprek van 21 november jongstleden in het Arnhemse gemeentehuis kwam de milieukwestie meerdere malen ter sprake. Volgens de voorstanders van sloop van Blauwe Golven is het duidelijk. Wie kiest voor behoud van Blauwe Golven, kiest tegen het milieu. Is dat zo? Is het aannemelijk dat sloop en vergroening van het Roermondsplein een bijdrage leveren aan een betere luchtkwaliteit?

Arnhem is een groene stad die zich als een hand uitstrekt in de Veluwe. Tussen de bebouwde vingers dringt de natuur de stad binnen. Een Veluws hert of zwijn zou via de parken Zypendaal en Sonsbeek bij wijze van spreken naar de achterzijde van het station kunnen wandelen. Toch heeft het alom tegenwoordige groen van parken, singels en het vooralsnog groene gebied van Meinerswijk en Stadsblokken ten zuiden van de Rijn onvoldoende effect op de luchtkwaliteit in en nabij de hoofdaders van het verkeer, waaronder de Mandelabrug en het Roermondsplein.

Zou sloop van Blauwe Golven en aanplant van groen hier werkelijk een verschil kunnen maken? Aan de hand van de plannen voor de aanleg van een park op het Roermondsplein van Buro Poelmans Reesink kan worden uitgerekend dat er in de open ruimte naast de afritten en wegen plaats is voor de aanplant van 27 bomen en wat struikgewas. Verbetert dat de lucht? De zaak steekt ingewikkelder in elkaar dan de voorstanders van sloop doen voorkomen.


Een rapport van het RIVM, het Rijksinstituut voor de Volksgezondheid en het Milieu, stelt na onderzoek dat aanplant van vegetatie in de nabijheid van drukke verkeersaders niet helpt en de luchtkwaliteit zelfs kan verslechteren. Het rapport getiteld Het effect van vegetatie op de luchtkwaliteit (update 2011) concludeert (blz. 57) het volgende:

Dit rapport staat uitgebreid stil bij de invloed van vegetatie op ‘hot spot’ locaties, zoals langs snelwegen en in of langs drukke binnenstedelijke wegen. In die situaties is niet alleen de opnamecapaciteit van de vegetatie van belang. Belangrijker is dat aanwezige vegetatie de luchtstroming beïnvloedt en zorgt voor minder verdunning van de verkeersemissies op die locaties. De lokale verkeersbijdrage neemt daardoor toe, terwijl juist die nadelig is voor de gezondheid. Vooral de zeer fijne deeltjes die door het verkeer worden uitgestoten zijn schadelijk voor de gezondheid, en de beschikbare studies laten zien dat juist deze fractie niet of nauwelijks door de vegetatie wordt opgenomen. De studies die sinds 2008 beschikbaar zijn gekomen bevestigen de eerdere constatering dat de inzet van vegetatie nabij verkeersbronnen niet leidt tot verbetering van de luchtkwaliteit, maar de luchtkwaliteit juist kan verslechteren. Zowel vanuit oogpunt van luchtkwaliteit (concentraties) als vanuit gezondheidskundig oogpunt is het inzetten van vegetatie om de lucht te filteren langs of in drukke wegen of straten dan ook geen aan te bevelen maatregel.

Wat ons betreft is het rapport van het RIVM een reden om te twijfelen aan het milieuargument van de voorstanders van sloop. Bomen en planten leveren een bijdrage aan de verbetering van de luchtkwaliteit, maar alleen als het gaat om grote oppervlaktes zoals bossen en parken. Zelfs bij die grote oppervlaktes is de bijdrage van bomen en planten volgens het RIVM-rapport echter gering en onzeker. Op grond van het rapport achten wij het onaannemelijk dat het slopen van Blauwe Golven, om op een betrekkelijk klein gebied 27 bomen en struikgewas aan te planten, daadwerkelijk winst oplevert voor het milieu. Het RIVM-rapport duidt zelfs op het mogelijke gevaar van aanplant: de verslechtering van de luchtkwaliteit.

dinsdag 20 november 2018

BEHOUD BLAUWE GOLVEN: IN HET BELANG VAN EEN VEELZIJDIGE STAD

Op woensdag 21 november 2018 vond in het Arnhemse gemeentehuis een openbaar gesprek plaats over behoud of sloop van Peter Struyckens omgevingskunstwerk Blauwe Golven. Hieronder onze argumenten voor behoud.

1 Blauwe Golven is een onlosmakelijk onderdeel van de visuele en culturele veelzijdigheid van Arnhem


Blauwe Golven werd door Peter Struycken ontworpen om de grootschalige Mandelabrug op een visueel aantrekkelijke wijze te verbinden met de stad. Samen met het station van Ben van Berkel zorgt het omgevingskunstwerk Blauwe Golven voor verbinding, maar ook voor contrast en visuele veelzijdigheid. Rond het Roermondsplein en het station gaat het andante van de kleinschalige binnenstad over in een fortissimo animato

Een bijdrage aan de veelzijdigheid van de stad is Blauwe Golven ook in een andere zin. Mandelabrug en Roermondsplein zijn onderdeel van een zeer intensief gebruikt verkeersknooppunt. Deze dagelijkse en praktisch gebruikte omgeving is tegelijkertijd een veelzijdig cultureel podium met gevraagde en ongevraagde artistieke bijdragen: het werk van Rémy Zaugg aan de brug, de graffiti op de pijlers en de kademuren en de toevoegingen van autonoom opererende kunstenaars elders. Blauwe Golven, het grootste omgevingskunstwerk in Nederland en Europa, is hier een onlosmakelijk onderdeel van. Wij willen deze veelzijdigheid behouden en niet teniet doen door van het Roermondsplein een karakterloze afrit te maken.

2 Blauwe Golven is na veertig jaar nog steeds een optimale oplossing voor het Roermondsplein

Hoewel veelzijdig is het Roermondsplein een omgeving met beperkingen. Ook als men Blauwe Golven sloopt, blijven brug en verkeerswegen zorgen voor permanent lawaai en vervuiling. Dàt en het gebrek aan zonlicht onder de afritten maakt van de aanleg van een park een onhaalbare zaak. En ook voor een evenemententerrein, waar de plannen voor een zogenaamd park in feite op neerkomen, is het Roermondsplein een verre van ideale plaats. In het licht bezien van de onontkoombare feiten van lawaai, vervuiling en verkeersdrukte is Blauwe Golven nog altijd een optimale oplossing voor een gecompliceerde situatie: een helder en flexibel ontwerp dat zorgt voor samenhang, beleving, openheid en licht. En daarbij is het ook nog eens praktisch te gebruiken als een in Arnhem broodnodig parkeerterrein.

3 Behoud en aanpassing van Blauwe Golven in de Creatieve Corridor staat vergroening, verbetering van de omgeving en de aanleg van nieuwe voorzieningen geenszins in de weg

In het afgelopen jaar zijn de wegen op het Roermondsplein ingrijpend veranderd. Als gevolg daarvan zijn de Blauwe Golven verlegd, weggenomen en elders weer aangeheeld. Dat kan! Ontwerper Peter Struycken zocht en vond een zo flexibel mogelijk ontwerp. Daardoor kan Blauwe Golven nu en in de toekomst aan veranderende omstandigheden worden aangepast. Dat betekent dat vergroening van met name de Oude Kraan zonder enig probleem mogelijk is, net als de aanleg van paviljoens aan de noordzijde, een sportvoorziening aan de oostzijde en fiets- en wandelpaden.

ALTERNATIEVE RAMING VAN DE KOSTEN VAN DE CREATIEVE CORRIDOR OP BASIS VAN KENGETALLEN


Alternatieve Raming op basis van kengetallen met betrekking tot optie A (sloop Blauwe Golven / aanleg Creatieve Corridor) en optie B (behoud Blauwe Golven met vergroening aan de randen)

Onjuiste argumenten voor sloop Blauwe Golven

Allereerst: ten onrechte gaat de kostenraming van Buro Poelmans Reesink ervan uit dat Blauwe Golven in zijn geheel herbestraat moet worden met nieuwe betonklinkers. Daarop zijn de getallen gebaseerd die in Bijlage 2 (Financiële uitwerking) van de raadsbrief van 23 oktober 2018 aan de gemeenteraad van Arnhem werden gepresenteerd.
Onze mening is dat vervanging van de betonklinkers niet nodig is: al eerder is deze mening, onderbouwd met de uitkomsten van een onderzoek door een gespecialiseerd bedrijf, aan de gemeente Arnhem kenbaar gemaakt (zie Bijlage 1 van dit stuk).
Dit betekent dat uitsluitend reparatiewerkzaamheden verricht dienen te worden aan de delen die nu verzakt zijn. Dit bedraagt 1/5 deel van het totale oppervlak van Blauwe Golven (25.000 m2) = 5.000 m2.
Ten tweede volhardt de kostenraming van Buro Poelmans Reesink in de mening dat Blauwe Golven hittestress veroorzaakt en daarom gesloopt moet worden. Ook deze misvatting is al eerder afdoende weerlegd op grond van de hittekaart waarop te zien is dat niet Blauwe Golven maar het stationsgebied en de Arnhemse binnenstad deze hittestress veroorzaakt (zie Bijlage 2 van dit stuk).

Kengetallen

De kengetallen gebaseerd op vervanging van de betonklinkers, de sloop van Blauwe Golven en de bestrating zijn enerzijds gebaseerd op offertes aangevraagd bij gespecialiseerde bedrijven – v.d. Bosch Beton bv in Almelo en Sierbestrating Lambert van Venrooij in Wijchen - en anderzijds op een second opinion ingewonnen bij een bureau voor landschapsarchitectuur en een ingenieursbureau van een gemeente van gelijke omvang als Arnhem.

1)      Het opruimwerk van Blauwe Golven en ervan uitgaande dat de aannemer de stenen om niet afvoert en in eigendom krijgt, bedraagt 72.000 m2 a € 10,-- = € 720.000,--
2)      De aanleg van de infrastructuur voor 26.500 m2 a € 200,-- bedraagt € 5.300.000,--
3)      Herstel van de fontein € 600.000,--
4)      Er gaan 44 betonklinkers (105 x 211 x 80 mm met een deklaag in kleur van 15 mm) in 1 m2. De witte klinkers kosten € 33,22 m2 en de blauwe € 65.78 m2. Uitgaande van 25.000 m2 kosten de nieuwe klinkers voor Blauwe Golven € 1.237.500,-- (v.d. Bosch Beton bv)
5)      Het straatwerk van Blauwe Golven komt op circa € 42 m2 x 25.000 m2 = € 1.050.000,-- Hierbij komen de uitzetkosten á € 15.000,-- In totaal wordt het dan € 1.065.000,-- (Lambert van Venrooij)
6)      In totaal kost herbestrating met nieuwe betonklinkers van Blauwe Golven uitgaande van 25.000 m2  € 8.922.500,-- (inclusief opruimwerk, infrastructuur en herstel fontein).
  
Indien Blauwe Golven blijft gehandhaafd en voor 1/5 dient te worden vervangen dan komt dit bedrag uit op 5000 m2 nieuwe betontegels en bestrating (2500 m2 x € 33,22 (witte betonklinkers) en 2500 m2 x € 65,78 m2 (blauwe betonklinkers) € 247.500,--. Bestratingskosten 5000 m2 x € 42,-- = € 210.000,-- + uitzetkosten van € 15.000,-- = € 225.000,--
In totaal kost het alleen herbestraten van 1/5 gedeelte van Blauwe Golven met nieuwe betonklinkers € 472.500,-- (exclusief opruimwerk, infrastructuur en herstel fontein).